ANADOLU İSTATİSTİKİ, İKTİSADİ, ASKERİ COĞRAFYA

Eser, saha gözlemleri ve ikincil verilerin kullanımıyla temelde ders kitabı olarak hazırlanmış olup, aynı zamanda “Anadoluculuk akımının coğrafya alanındaki temsilcilerindendir. Eserde, gerçek vatan olarak tanımlanan Anadolu yarımadasının doğal sınırlarıyla birlikte fiziki coğrafya özellikleri, doğal bölge yaklaşımıyla ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda, Anadolu’nun kıyıları, dağları, ova ve yaylaları ile akarsuları ve gölleri, jeomorfojenetik ve hidrografik bölge yaklaşımıyla tasnif ve tasvir edilmiştir. Ayrıca coğrafi unsurların ulaşım hatları üzerindeki etkileri ile jeostratejik ve jeoekonomik açıdan oluşturdukları değer üzerinde de durulmuştur. Genel hatlarıyla istatistiklerle güçlendirilmiş tasviri metinden oluşan eser, dönemi içerisindeki modern coğrafya çalışmalarının genel özelliklerini yansıtan 48 adet kartografik çizimle desteklenmiştir. Tasviri bilgiler, istatistikî veriler, harita ve kartografik çizimlerle daha bilimsel hale getirilse de, sebep-sonuç ve bağıntı prensipleriyle işlenmediği için, ansiklopedik yönü ağır basar.Eser, hem geç Osmanlı dönemi askerî coğrafya literatürünün tanınması, hem de 20. yüzyılın başında Anadolu coğrafyasının Özelliklerinin ortaya konmasına imkân tanıması yönüyle önem arz eder. Coğrafya literatürü içerisinde dönemin bilimsel ve genel fikir yapısını yansıtmasının yanında, Anadolu’nun yüzyıl önceki coğrafi özelliklerini sergilemesi bakımından da dikkat çekicidir. Özellikle doğal bölge yaklaşımıyla incelenen mekân ve unsurlarının, askerî, iktisadî ve sosyal yaşam açısından yeri, ulaşılabilirlik durumu, yer ve yerleşme adları, kullanımı, yerleşme dokusu, nüfusu gibi beşeri unsurları göstermesi yönüyle tarihi coğrafya çalışmaları için önemli bir kaynaktır. Anadoluculuk akımının etkisiyle Anadolu adına yapılan güçlü vurguyla adeta günümüz Türkiye’sinin portresi çizilmiş, kalkınmaya yönelik neler yapılabilir, vatan nasıl mamur edilebilir gibi sorulara da cevap aranmaya çalışılmıştır.
Eser, coğrafya literatür içerisinde dönemin bilimsel ve genel fikir yapısını yansıtmasının yanında, Anadolu’nun yüzyıl önceki coğrafi Özelliklerini sergilemesi bakımından coğrafya ve bilhassa tarihi coğrafya çalışmaları için önemli bir kaynaktır. 786