MÜCAHEDE-İ MİLLİYE Gurbet ve Avdet Devirleri

19. ve 20. yüzyıl Türk fikir ve edebiyat dünyasının perde arkasında kalmış isimlerinden biri olan Mizancı -Mehmed Murad, çeşitli faaliyetleriyle yaşadığı devri etkilemiş önemli şahsiyetlerdendir. Çıkarmış olduğu Mizan gazetesi yüzünden “Mizancı” lakabını alan Mehmed Murad, Mizan ‘ı fırsat bulduğu her yerde (İstanbul, Kahire, Paris, Cenevre ve yine İstanbul) yayımlayarak önce II. Abdülhamid’e, daha sonra da İttihat ve Terakki’ye muhalefet etmiştir. Bu muhaliflik ona hayli pahalıya mal olmuştur: II. Abdülhamid devrinde mücadelesini sürdürebilmek için yurt dışına kaçmış, sırasıyla Paris, Mısır ve Cenevre’de mücadelesini sürdürmüştür. II. Meşrutiyet’in ilanından sonra ise, bu defa İttihat ve Terakki’nin hedefidir. Önce bir süre nezaret altına alınır, daha sonra da 31 Mart hadisesini körükleyenler arasında bulunduğu iddia edilerek Rodos’a kalebent olarak sürgün edilir. Mizancı Murad, bu maceralı hayatını kendi adı gibi perde altında kalmış beş hatırat kitabında dile getirmiştir: Yayın sırasına göre yayımladığı ilk hatırat kitabı, hazırlamış olduğumuz Mücahede-i Milliye’dir. Bu eser, Meşrutiyet’in ilanından hemen sonra 190B’de neşredilmiştir. Bu eserde Mizancı Murad’ın Düyun-ı Umumiye Komiserliğini bırakıp Paris’e kaçmasından başlayarak tekrar İstanbul’a dönüşüne ve sonraki kısa bir döneme kadar olan hayatı anlatılır. Eser, görüleceği gibi, bir “Mukaddime” ile “Gurbet Devri” ve “Avdet Devri” başlıklarını taşıyan iki ana kısımdan ve ayrıca 23 alt bölümden meydana gelmiştir.
14583